Γίνεται να υπάρξει ανεκτή κυκλοφορία χωρίς τη διήθηση των δίτροχων;

Ο νέος ΚΟΚ και η πραγματικότητα μιας πρακτικής των αναβατών που αποδεδειγμένα, μειώνει την κίνηση

Η διήθηση αποτελούσε για δεκαετίες μια από τις «γκρίζες ζώνες» του ΚΟΚ. Επί της ουσίας απαγορευόταν από τα συμφραζόμενα και από την έμμεση ερμηνεία του κώδικα αλλά ξεκάθαρη αναφορά σε αυτή, δεν υπήρχε.

Ήταν μια από τις χρόνιες παθογένειες του ΚΟΚ, τα άρθρα του οποίου έμοιαζαν να έχουν συνταχθεί με τρόπο ασύνδετο με την πραγματικότητα και η πραγματικότητα είναι μια: χιλιάδες αναβάτες επιδίδονται σε αυτή την πρακτική καθημερινά, αποτελώντας μια κατά συνθήκη «επιτρεπτή παράβαση». Για να το πω απλά οι αρχές έκαναν και θα συνεχίσουν να κάνουν τα «στραβά μάτια».

Πριν οι τετράτροχοι αρχίσετε τα αναθέματα και εξαπολύσετε μύδρους για «τους αλήτες με τα μηχανάκια» σκεφτείτε ότι σε αυτούς τους «αλήτες» χρωστάτε το ότι περάσετε το φανάρι στο τρίτο πράσινο και όχι στο έκτο και το ότι φτάσατε στον προορισμό σας σε 45 λεπτά και όχι σε δύο ώρες.

Δεν είναι μόνο τα προφανή γεγονότα, δηλαδή το ότι αν αντικαθιστούσαμε τα δίτροχα που κινούνται καθημερινά στους δρόμους με αυτοκίνητα, η κατάσταση θα γινόταν απλά ανυπόφορη, είναι και ο τρόπος που τα δίτροχα κινούνται, ανάμεσα στα αυτοκίνητα, με την πρακατική αυτή να να ονομάζεται διήθηση. Η διήθηση μειώνει την κίνηση και δεν χρειάζεται πολύ ανάλυση για αυτό. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν έρευνες από κράτη τα οποία έχουν επιτρέψει πιλοτικά την διήθηση όπου και παρατηρήθηκε ότι όντως υπάρχουν οφέλη σε ότι αφορά στη μείωση της κίνησης:

Βέλγιο (2011)

Η έρευνα της Transport & Mobility Leuven έδειξε ότι αν το 10% των οδηγών μεταπηδούσε σε μοτοσυκλέτα που κάνει διήθηση, η συμφόρηση θα μειωνόταν έως 40% στα πιο επιβαρυμένα οδικά δίκτυα.

Παρίσι (2020)

Το υπουργείο μεταφορών διαπίστωσε ότι σε διαδρομές με πολλούς μοτοσυκλετιστές που κάνουν διήθηση, η συνολική ταχύτητα κυκλοφορίας αυξήθηκε κατά 12% σε ώρες αιχμής.

Καλιφόρνια (Berkeley)

Εκτός από τα οφέλη ασφάλειας, η διήθηση συμβάλλει στην αποσυμφόρηση, ιδίως σε διαδρομές με αυτοκινητοδρόμους και πολλές λωρίδες

Αναλογιστείτε απλά το εξής: τα δίτροχα να κινούνταν «νομίμως» στοιχισμένα το ένα πίσω από το άλλο και πίσω από τα αυτοκίνητα, κρατώντας τις αποστάσεις, τις οποίες αποστάσεις –ελάτε τώρα, μεταξύ μας είμαστε- ούτε τα αυτοκίνητα κρατούν. Είπαμε, ας μιλήσουμε με βάση την πραγματικότητα.

Το αποτέλεσμα λοιπόν θα ήταν απίστευτη κίνηση και «φρακάρισμα». Δεν προσπαθώ να δικαιολογήσω τίποτα, ούτε να δώσω «συγχωροχάρτι» σε όσους αναβάτες θέτουν εαυτόν και αλλήλους σε κίνδυνο οδηγώντας όντως επικίνδυνα. Κακοί οδηγοί υπάρχουν σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων, μερικοί δεν μπορούν καν να σπρώξουν ένα καρότσι σούπερ μάρκετ σωστά, μπλοκάροντας τη ροή και τρακάροντας άλλα καρότσια στη συμβολή των διαδρόμων «Ζυμαρικά και Κονσέρβες», ας μη μιλήσουμε λοιπόν για το τι γίνεται στους δρόμους…

Το θέμα είναι ότι οι αναβάτες δίτροχων συμβάλουν στη μείωση της κίνησης επιδιδόμενοι στην πρακτική της διήθησης αλλά σε περίπτωση ατυχήματος ήταν –και εξακολουθούν επί της ουσίας να είναι- «κακό του κεφαλιού τους» ή ακόμα πιο ακραία, «καλά να πάθουν».

Τι αλλαγές φέρνει ο νέος ΚΟΚ

Αρχικά, όσο σχεδιαζόταν ο νέος ΚΟΚ, υπήρξε πρόθεση για την νομιμοποίηση της διήθησης (υπό προϋποθέσεις) ακόμα και σε συνθήκες όπου υπήρχε κίνηση (ροή) οχημάτων, ωστόσο τελικά στη ψήφιση «κλείδωσε» το να επιτρέπεται η διήθηση των δίτροχών μόνο σε περίπτωση που τα αυτοκίνητα είναι σταματημένα ή κινούνται με πολύ μικρές ταχύτητες.

Συγκεκριμένα, στο νέο ΚΟΚ, προβλέπονται τα εξής:

Η διήθηση επιτρέπεται όταν

Υπάρχουν 2 ή περισσότερες λωρίδες ανά κατεύθυνση,
Η μοτοσικλέτα δεν υπερβαίνει τα 30 km/h,
Τα υπόλοιπα οχήματα είναι σταματημένα ή κινούνται πιο αργά από τη μοτοσικλέτα,
Τηρούνται ασφαλείς αποστάσεις, προτεραιότητες και υπάρχει στάση όταν χρειάζεται.

Νόμος ν. 2696/1999), άρθρο 17, παρ. 9

«β) η κίνηση μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών μεταξύ των λωρίδων κυκλοφορίας της ίδιας κατεύθυνσης (διήθηση) σε οδούς με τουλάχιστον δύο (2) λωρίδες κυκλοφορίας κατά κατεύθυνση, αν η ταχύτητά τους δεν υπερβαίνει τα τριάντα (30) χιλιόμετρα την ώρα και
βα) τα λοιπά οχήματα είναι ακινητοποιημένα ή
ββ) η ταχύτητα αυτών είναι μικρότερη της ταχύτητας της διήθησης.
Κατά τη διενέργεια της διήθησης οι οδηγοί μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών παραχωρούν προτεραιότητα, τηρούν ασφαλή πλευρική απόσταση, μειώνουν ταχύτητα και ακινητοποιούνται, αν είναι αναγκαίο για την αποφυγή ατυχήματος ή κινδύνου»

Παρά το ότι η νομιμοποίηση, έστω και με αυτούς τους περιορισμούς, αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, τόσο ο έλεγχος όσο και η απόδοση ευθυνών σε περίπτωση ατυχήματος κατά τη διήθηση, παραμένουν εξαιρετικά δύσκολες συνισταμένες και αυτό οφείλεται πρωτίστως στη φύση της πρακτικής αυτής.

Για παράδειγμα πως θα «βγει άκρη» για το αν ένας αναβάτης κινούταν με το νόμιμο όριο ταχύτητας ανάμεσα στους ακινητοποιημένους στίχους οχημάτων και κρατούσε «ασφαλή πλευρική απόσταση από τα σταματημένα οχήματα», σε περίπτωση που ανοίξει ξαφνικά μια πόρτα ή κάποιος οδηγός αυτοκινήτου αποφασίσει να αλλάξει λωρίδα, βλέποντας κενό χώρο δίπλα του αλλά όχι το διερχόμενο δίτροχο;

Η διήθηση θα συνεχίσει να εφαρμόζεται ως πρακτική από χιλιάδες αναβάτες αλλά όχι ακριβώς όπως το ορίζει ο νεός ΚΟΚ. Απλά παραθέτω και πάλι την πραγματικότητα, αυτή που ζω και που ζούμε όλοι μας καθημερινά στους δρόμους. Δεν γίνεται να κρυφτούμε από αυτό, οποιαδήποτε συζήτηση βγάζοντας την πραγματικότητα έξω από το πλαίσιο, στερείται ουσίας. Όχι, οι αναβάτες των δίτροχων δεν είναι φύση και θέση παραβατικά στοιχεία που γράφουν τους νόμους στα παλιά τους τα παπούτσια ή και κάπου αλλού, αν θέλετε να το πάμε στο σκληροπυρηνικό.

Είναι απλά άνθρωποι, που επέλεξαν αυτό το μέσο γιατί δεν ήθελαν να σπαταλούν το χρόνο τους μέσα στη κίνηση. Και ναι, πρόκειται για μια πράξη ιδιοτέλειας, κανένας δεν αποφάσισε να οδηγήσει μοτοσυκλέτα και scooter ώστε να μειώσει την κίνηση στους δρόμους, για να επωφεληθούν άλλοι. Ωστόσο με βάση την παροιμία «μαζί με τον βασιλικό, ποτίζεται και η γλάστρα», συμβαίνει, και δεν το γράφω αυτό γιατί πρέπει να αισθάνεται κάποιος υποχρεωμένος απέναντι στους αναβάτες.

Μήπως όμως, ωφελιμιστικά σκεπτόμενοι οι αυτοκινητιστές και άλλοι χρήστες του δρόμου, θα έπρεπε να φροντίσουν ώστε να παραμείνει ενεργό το υπάρχον δυναμικό των αναβατών αλλά και να τροφοδοτείται με νέους; Ας τους προσέχουμε λοιπόν, λίγο παραπάνω. Με τον νέο ΚΟΚ, έγινε -επιτέλους- ένα μικρό βήμα προς τα μπροστά, χρειάζονται και άλλα όμως.

Πού επιτρέπεται η διήθηση;

Γαλλία

Νομιμοποιημένη σε ορισμένες περιοχές (π.χ. Παρίσι) ως πιλοτικό μέτρο με αυστηρές προϋποθέσεις.
Επιτρέπεται μόνο σε αστικές περιοχές, μεταξύ των δύο αριστερών λωρίδων, όταν η κυκλοφορία είναι ακινητοποιημένη ή πολύ αργή (≤50 km/h).

Ισπανία

Επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις.
Οι μοτοσικλετιστές μπορούν να κινούνται ανάμεσα σε αυτοκίνητα όταν η κυκλοφορία είναι αργή ή σταματημένη, με χαμηλή ταχύτητα.

Ηνωμένο Βασίλειο

Νομικά επιτρεπτή με τον όρο “filtering”, εφόσον γίνεται με ασφάλεια και χωρίς επικίνδυνους ελιγμούς.

Ιταλία

Ανοχή από τις αρχές, αλλά δεν υπάρχει σαφής νόμος που να τη νομιμοποιεί πλήρως.
Στις περισσότερες περιοχές γίνεται αποδεκτή ως καθημερινή πρακτική.

ΗΠΑ

Επιτρέπεται ΜΟΝΟ στην Καλιφόρνια (και από το 2021 επίσης στη Γιούτα και Αριζόνα, υπό όρους).
Στις υπόλοιπες πολιτείες είναι παράνομη ή γκρίζα ζώνη.