Οι «έξυπνες» κάμερες αρχίζουν να στέλνουν κλήσεις ψηφιακά. Πότε θα δεις το πρόστιμο στο gov.gr, τι θα γράφουν και γιατί λέει το υπουργείο ότι είναι θέμα οδικής ασφάλειας.
Οι πρώτες κλήσεις για τροχαίες παραβάσεις που κατέγραψαν οι νέες κάμερες τεχνητής νοημοσύνης μπαίνουν σε φάση εφαρμογής. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Κυρανάκη, το σύστημα είναι τεχνικά έτοιμο και οι πρώτες ειδοποιήσεις θα σταλούν άμεσα: «Μέσα στις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου». Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα περνά πλέον από τη φάση δοκιμής στη φάση κανονικής λειτουργίας.
Η αποστολή των προστίμων δεν θα γίνεται πια με κλασικό χαρτί στο παρμπρίζ ή με επίδοση από τροχονόμο, αλλά θα εμφανίζεται ηλεκτρονικά στη θυρίδα του πολίτη στο my.gov.gr / gov.gr. Ουσιαστικά, ο οδηγός θα ενημερώνεται ψηφιακά ότι βεβαιώθηκε παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Στη δεύτερη τοποθέτησή του, ο ίδιος επιβεβαιώνει το ίδιο χρονοδιάγραμμα μιλώντας για «την επόμενη εβδομάδα», λέγοντας ότι ξεκινά η αποστολή των πρώτων κλήσεων. Η διαδικασία αυτή εντάσσεται πλέον επίσημα στην εφαρμογή του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με στόχο —όπως αναφέρεται— να μειωθούν οι παραβάσεις και να βελτιωθεί η οδική ασφάλεια.
Με απλά λόγια: οι κάμερες δεν είναι πια δοκιμαστικές. Μπαίνουν σε κανονική λειτουργία και αρχίζουν να “κόβουν” κλήσεις.
Πώς θα έρχεται η κλήση
Το μοντέλο που περιγράφεται από το υπουργείο είναι καθαρά ψηφιακό. Οι κάμερες καταγράφουν την παράβαση, τα στοιχεία περνούν στο σύστημα και στη συνέχεια η κλήση αποστέλλεται στον ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου μέσα από την ηλεκτρονική θυρίδα του στο gov.gr.
Αυτό σημαίνει πρακτικά δύο αλλαγές για τον οδηγό:
-
Δεν χρειάζεται φυσικός έλεγχος εκείνη τη στιγμή. Η παράβαση μπορεί να έχει γίνει πριν ώρες ή μέρες και η κλήση να σε περιμένει μετά.
-
Η ενημέρωση θεωρείται επίσημη παρότι δεν υπάρχει “χαρτάκι” στο παρμπρίζ.
Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης παρουσιάζει αυτό το μοντέλο ως κομμάτι του εκσυγχρονισμού της διαδικασίας: λιγότερη εμπλοκή ανθρώπου/χαρτιού, περισσότερη αυτοματοποίηση.
Τι κάνουν οι κάμερες και γιατί μπήκαν
Οι νέες κάμερες στους δρόμους περιγράφονται ως κάμερες «τεχνητής νοημοσύνης». Ο αλγόριθμος, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Κυρανάκη, βρίσκεται ήδη σε φάση συνεχούς βελτίωσης. «Όσο περισσότερο feed έχει, τόσο καλύτερα λειτουργεί», ανέφερε χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι στόχος είναι να ελαχιστοποιηθούν τα λάθη πριν σταλούν κλήσεις σε πολίτες.
Η λογική πίσω από το μέτρο παρουσιάζεται ξεκάθαρα ως μέτρο οδικής ασφάλειας. Το υπουργείο τονίζει την ανάγκη για συμμόρφωση με τους κανόνες κυκλοφορίας και συνδέει την ενεργοποίηση των καμερών με τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, δηλαδή με μια συνολικότερη προσπάθεια να αλλάξει η συμπεριφορά στον δρόμο.
Το σκεπτικό είναι ότι η αυτόματη καταγραφή των παραβάσεων μειώνει τις «γκρίζες ζώνες»: δεν χρειάζεται να σε σταματήσει τροχονόμος για να σε βεβαιώσει, δεν υπάρχει διαπραγμάτευση, δεν υπάρχει «δεν το είδατε σωστά». Υπάρχει καταγεγραμμένη παράβαση, και στη συνέχεια έρχεται η κλήση.
Πού θα μπουν κάμερες – και ποιος αποφασίζει τα σημεία
Εδώ υπάρχει ένα σημείο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης διευκρίνισε ότι το πρόγραμμα δεν περιορίζεται στις κεντρικές υπηρεσίες του κράτους. Αντίθετα, ανοίγει ώστε περιφέρειες, δήμοι και άλλοι δημόσιοι φορείς να μπορούν να τοποθετούν κάμερες σε σημεία που θεωρούνται επικίνδυνα, δηλαδή σε σημεία όπου τα στοιχεία δείχνουν αυξημένα τροχαία.
Άρα, το δίκτυο των καμερών δεν θα είναι μόνο «της Τροχαίας», αλλά σταδιακά θα μπορεί να εξαπλωθεί και σε τοπικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι μια Περιφέρεια ή ένας Δήμος που γνωρίζει ένα συγκεκριμένο «μαύρο σημείο» (ένα σταθερό σημείο με συχνούς τραυματισμούς ή συγκρούσεις), θα μπορεί θεωρητικά να τοποθετήσει κάμερα εκεί για να ελέγχει τη συμπεριφορά των οδηγών.
Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν, οι φορείς αυτοί θα μπορούν να έχουν μέρος των εσόδων από τις κλήσεις που θα βεβαιώνονται μέσω των δικών τους καμερών. Αυτό παρουσιάζεται ως κίνητρο: οι τοπικές αρχές δεν θα εξαρτώνται μόνο από την κεντρική κυβέρνηση για να μπουν κάμερες σε ένα επικίνδυνο σημείο. Θα μπορούν να τις τοποθετούν οι ίδιες και να χρηματοδοτούν έτσι δράσεις που –θεωρητικά– βελτιώνουν την οδική ασφάλεια στην περιοχή τους.
Με άλλα λόγια, από ένα καθαρά «κρατικό» σύστημα ελέγχου, πάμε σε ένα πιο αποκεντρωμένο, όπου και η τοπική αυτοδιοίκηση αποκτά ενεργό ρόλο.
Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, οι πρώτες 10 κάμερες βρίσκονται ήδη μέσα σε λεωφορεία, ενώ άλλες 10 έχουν τοποθετηθεί στην Αττική. Πρόκειται για το αρχικό κύμα λειτουργίας, που στη συνέχεια —όπως ξεκαθαρίζει ο υπουργός— «θα επεκτείνεται κάθε μήνα».
Γιατί γίνεται τώρα
Από τις δηλώσεις του υπουργείου προκύπτει κάτι σημαντικό. Αυτό δεν παρουσιάζεται απλώς ως ένα ακόμη «ραντάρ ταχύτητας». Εντάσσεται στο νέο πλαίσιο του ΚΟΚ και συνοδεύεται από την πολιτική θέση ότι η Ελλάδα πρέπει να μειώσει τις επικίνδυνες συμπεριφορές στην οδήγηση.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να συνδέσει την ψηφιακή επιτήρηση με τη μείωση των παραβάσεων και την αλλαγή κουλτούρας στην οδήγηση. Δηλαδή, να μην μείνει η συζήτηση στο «κόπηκε μια κλήση», αλλά να πάει στο «αν ξέρεις ότι θα καταγραφείς, δεν θα το κάνεις».
Αυτό είναι και το βασικό αφήγημα. Αυστηρότερος, αυτοματοποιημένος έλεγχος για να σωθούν ζωές στον δρόμο.
Το σημείο που θέλει προσοχή
Υπάρχει όμως και μια πλευρά που χρειάζεται προσοχή: η ίδια η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το σύστημα ακόμα «μαθαίνει». Η φράση «δεν θέλουμε το σύστημα να στέλνει λάθος κλήσεις» δείχνει ότι υπάρχει επίγνωση του ρίσκου. Κάθε σύστημα που βασίζεται σε αυτόματη καταγραφή και ανάλυση εικόνας πρέπει να είναι ακριβές, ειδικά όταν μιλάμε για οικονομική κύρωση σε πολίτη.
Και εδώ είναι που, κατά την άποψή μας, θα παιχτεί όλο το παιχνίδι.
Από τη μία πλευρά, είναι δύσκολο να διαφωνήσει κανείς με την ανάγκη για σοβαρή, σταθερή επιτήρηση σε σημεία με τροχαία. Αν ένα φανάρι “καίγεται” κάθε βράδυ από τα διερχόμενα αυτοκίνητα και γίνονται συγκρούσεις, η μόνιμη κάμερα είναι πιο τίμια λύση από το «κάθε τόσο στέλνουμε ένα περιπολικό». Είναι σταθερό, είναι αντικειμενικό και –θεωρητικά– αποτρεπτικό.
Από την άλλη, όταν λες ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες θα μπορούν να βάζουν κάμερες και να κρατούν και μερίδιο από τα πρόστιμα, ανοίγει και ένα άλλο θέμα που αφορά το πού μπαίνει η κάμερα. Πάντα στο πραγματικά επικίνδυνο σημείο; Ή και σε σημείο όπου ξέρεις ότι «θα γράφει συνέχεια»;
Το υπουργείο το παρουσιάζει καθαρά ως εργαλείο ασφάλειας. Για να παραμείνει έτσι στην πράξη, θα χρειαστεί διαφάνεια στα κριτήρια τοποθέτησης και έλεγχος ότι οι κάμερες μπαίνουν εκεί που τα στοιχεία δείχνουν αυξημένα ατυχήματα, όχι απλώς αυξημένα έσοδα.
Με άλλα λόγια: ο κόσμος μπορεί να δεχτεί την αυστηρότητα αν είναι ξεκάθαρο ότι στόχος είναι η ασφάλεια – όχι η εισπρακτική λογική.
Τι κρατάμε;
-
Οι πρώτες κλήσεις από τις “έξυπνες” κάμερες έρχονται πλέον ηλεκτρονικά, στη θυρίδα του πολίτη στο my.gov.gr / gov.gr, με το χρονοδιάγραμμα να τοποθετείται στις τελευταίες μέρες Οκτωβρίου ή τις πρώτες μέρες Νοεμβρίου και να περιγράφεται ως «ξεκινά την επόμενη εβδομάδα».
-
Το υπουργείο λέει ότι ο αλγόριθμος βελτιώνεται συνεχώς και ότι στόχος είναι να μην φύγουν λάθος κλήσεις. Αυτό δείχνει ότι το σύστημα είναι καινούργιο και ακόμη ρυθμίζεται.
-
Οι κάμερες δεν είναι μόνο της κεντρικής Τροχαίας: περιφέρειες, δήμοι και άλλοι οργανισμοί θα μπορούν να στήνουν κάμερες σε επικίνδυνα σημεία και να κρατούν μέρος των εσόδων από τα πρόστιμα.
-
Η κυβέρνηση συνδέει την έναρξη των προστίμων με τον νέο ΚΟΚ και μιλάει για βελτίωση οδικής ασφάλειας και μείωση παραβάσεων, όχι απλώς για αύξηση ελέγχων.
-
Το κρίσιμο από εδώ και πέρα είναι η αξιοπιστία: αν ο πολίτης πιστέψει ότι οι κάμερες μπαίνουν εκεί που γίνονται ατυχήματα και όχι εκεί που «κόβονται» τα περισσότερα χαρτιά, τότε το μέτρο μπορεί να γίνει αποδεκτό. Αν όχι, θα ανοίξει μεγάλη συζήτηση.
Όλες οι ειδήσεις
Η Mercedes-AMG ετοιμάζει τον επόμενο ανταγωνιστή της GT3 RS
Το φανάρι που χρειάστηκε 2 εκατ. ευρώ και 10 μήνες για να ενεργοποιηθεί
Η εγκληματική παράβαση που κάνουν πολλοί Έλληνες – Αν προκαλέσεις ατύχημα, το πρόστιμο διπλασιάζεται
