«Φωτιά» στις τιμές των καυσίμων και της θέρμανσης βάζει νέος ευρωπαϊκός φόρος

Δες πώς το νέο σχέδιο της Ε.Ε. θα επηρεάσει τη βενζίνη, τη θέρμανση και το πορτοφόλι σου – Από πότε θα ισχύσει το μέτρο

Πόσο «πράσινο» αντέχει η τσέπη σου; Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, προχωρά στην εφαρμογή του ETS2 (Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών 2) από το 2027. Αν και πρόκειται για ένα μέτρο περιβαλλοντικής πολιτικής, οι συνέπειές του θα είναι άμεσα αισθητές στην καθημερινότητα των πολιτών της Ευρώπης.

Τι είναι το ETS2

Το ETS2 αποτελεί τη δεύτερη φάση του συστήματος εμπορίας εκπομπών ρύπων (ETS) της Ε.Ε., το οποίο έως τώρα αφορούσε κυρίως τη βιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή. Το νέο σύστημα, όμως, θα επεκταθεί και σε τομείς που επηρεάζουν άμεσα τα νοικοκυριά, όπως:

-Η κατανάλωση καυσίμων για ιδιωτικά οχήματα (βενζίνη, πετρέλαιο κίνησης)

-Η θέρμανση κτιρίων με πετρέλαιο ή φυσικό αέριο

Τι είναι τα δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

Ουσιαστικά, πρόκειται για έναν έμμεσο φόρο που επιβάλλεται σε όσους το αντικείμενο εργασιών και οι πρακτικές, συμβάλουν στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος με εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Απλοϊκά δοσμένο, πρόκειται για «κουπόνια» τα οποία οφείλουν να προμηθεύονται οι υπαγόμενοι στο φόρο, για να συνεχίσουν να… επιβαρύνουν το κλίμα.

Τα «κουπόνια» αυτά, θα τα προμηθεύονται από βιομηχανίες και εταιρείες οι οποίες έχουν συμμορφωθεί με τις επιταγές της ΕΕ και εκπέμπουν λιγότερο CO2. Eν ολίγοις, μπορούν να πωλήσουν τα πλεονάζοντα δικαιώματα τους, σε άλλους, σε ένα «αλισβερίσι» που θυμίζει χρηματιστηριακές συναλλαγές.

Ως εκ τούτων, οι εταιρείες διανομής καυσίμων θα είναι υποχρεωμένες να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), το κόστος των οποίων θα μετακυλίεται τελικά στον καταναλωτή. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τα εξής:

1.Αύξηση στις τιμές των καυσίμων

Το ETS2 αναμένεται να οδηγήσει σε σταδιακή αύξηση των καυσίμων κίνησης. Η τιμή της βενζίνης και του πετρελαίου θα αυξηθεί, κατά εκτίμηση, περίπου 10-15 λεπτά/λίτρο, ενώ τα καύσιμα θέρμανσης (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) θα γίνουν πιο ακριβά, ειδικά τον χειμώνα.

2. Αύξηση του κόστους ζωής

Η μετάβαση αυτή ενδέχεται να επιβαρύνει περισσότερο τα ευάλωτα νοικοκυριά, ιδίως σε χώρες με εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και σε περιοχές χωρίς πρόσβαση σε δημόσιες συγκοινωνίες ή εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

Αντιστάθμιση: Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα

Για την αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων του ETS2, η Ε.Ε. θα δημιουργήσει από το 2026 το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (Social Climate Fund), με προϋπολογισμό άνω των 86 δισ. ευρώ. Το ταμείο θα στηρίξει:

-Επιδοτήσεις για λογαριασμούς θέρμανσης και καυσίμων

-Επιταγές πράσινης ενέργειας για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος

-Επενδύσεις σε ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών

-Κίνητρα για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και χρήση ΜΜΜ

Το ETS2, αν εφαρμοστεί σωστά και με κοινωνική δικαιοσύνη, μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την οικολογική μετάβαση, με ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών, αναβάθμιση του στόλου οχημάτων με καθαρότερες τεχνολογίες και μείωση των εκπομπών CO₂ στις καθημερινές μας δραστηριότητες.

Η επιτυχία του εξαρτάται από τη δίκαιη εφαρμογή του, την στήριξη των πολιτών και την εξασφάλιση βιώσιμων εναλλακτικών.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα έχει έναν «τιμωρητικό» χαρακτήρα, σε όσους δεν μπορούν να συμμορφωθούν με τα σχέδια της ΕΕ για «πράσινη μετάβαση» και συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, τα «σπασμένα» τα πληρώνουν αυτοί που τελικά ευθύνονται και λιγότερο για την κλιματική αλλαγή.