Κάθε φορά που γεμίζεις το ρεζερβουάρ, δύσκολα φαντάζεσαι πως το υγρό που ρέει από τη μάνικα ξεκίνησε πριν από εκατομμύρια χρόνια, βαθιά, κάτω από αρχαίους βυθούς…
Από που προέρχεται η βενζίνη που χρησιμοποιούμε στα αυτοκίνητα μας; Από τα πρατήρια, είναι η «μην μας ζαλίσεις» απάντηση, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να πει «από τα διυλιστήρια». Αυτές οι δύο απαντήσεις, παρ΄ότι είναι σωστές, περιγράφουν τα τελικά βήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Στόχος μας είναι να φτάσουμε στην πηγή, που δεν είναι άλλη φυσικά, από το αργό πετρέλαιο. Και εδώ προκύπτει ένα άλλο βασικό ερώτημα: «To αργό πετρέλαιο, πως σχηματίστηκε;»
Υπάρχει ένας μύθος σχετικά με αυτό, ότι τα κοιτάσματα αργού πετρελαίου είναι το αποτέλεσμα οργανικής ζύμωσης… νεκρών δεινόσαυρων. Ακούγεται έγκυρο, θέλω να πω οι δεινόσαυροι υπήρξαν κυρίαρχο είδος του πλανήτη για 180 εκατομμύρια χρόνια.
Οι παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι υπήρξαν τουλάχιστον 10.000 έως 25.000 διαφορετικά είδη συνολικά και το κάθε ένα από αυτά έζησε για εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια. Με βάση αυτά τα στοιχεία, ο αριθμός των δεινόσαυρων που περπάτησαν (ή πέταξαν) στον πλανήτη, πριν ο αστεροειδής τους παίξει άσχημο παιχνίδι, υπολογίζεται σε δισεκατομμύρια ή ακόμα και τρισεκατομμύρια άτομα.
Δεδομένου του ότι πολλοί από αυτούς ήταν «αρκούντως μπαμπάτσικοι», σίγουρα η οργανική ύλη που εναποτέθηκε στη Γη θα ήταν τεράστια και ίσως να δικαιολογεί και τα αντίστοιχα κοιτάσματα αργού πετρελαίου που βρίσκουμε σήμερα. Ισχύει λοιπόν το ότι στο βενζινάδικο γεμίζεις το ρεζερβουάρ με ζουμί από βροντόσαυρο;
Η σημαντική λεπτομέρεια…
Το αργό πετρέλαιο δεν μπορεί να σχηματιστεί στην ξηρά, καθώς η οργανική ύλη αποσυντίθεται γρήγορα. Χρειάζεται άλλες συνθήκες τις οποίες τις προσφέρει το νερό. Η διαδικασία είναι η εξής: νεκρή οργανική ύλη επικάθεται στον πυθμένα θαλασσών και λιμνών ως ίζημα, θάβεται σε λάσπη στην οποία δεν υπάρχει οξυγόνο και έτσι δεν αποσυντίθεται πλήρως αλλά παραμένει σε μια κατάσταση στην οποία μεγάλες πιέσεις και υψηλές θερμοκρασίες, την μετατρέπουν σε υγρογονάνθρακες, τη βάση δηλαδή του αργού πετρελαίου.
Άρα, αν αναζητούμε την αρχική ύλη από την οποία προέρχονται αυτά τα τεράστια κοιτάσματα πρέπει να κοιτάξουμε σε υδρόβιους οργανισμούς. Το αργό πετρέλαιο λοιπόν, προέρχεται από πλαγκτόν, άλγη, φύκια και μικροοργανισμούς.
Αλλά μισό λεπτό… αν είναι έτσι, πως γίνεται να υπάρχει πετρέλαιο στην Αραβική Χερσόνησο και στο Τέξας; Η απάντηση είναι ότι οι περιοχές αυτές κάποτε αποτελούσαν τον πυθμένα αρχέγονων θαλασσών και λιμνών, οι διαδικασίες μετασχηματισμού της οργανικής ύλης σε υδρογονάνθρακες χρειάζονται πολλάααα χρόνια και στο διάστημα αυτό, η γεωμορφολογία του πλανήτη άλλαξε πολύ. Βυθοί αναδύθηκαν και ήπειροι καταποντίστηκαν.
Η απόσταξη – ο διαχωρισμός των συστατικών
Μόλις φτάσει στο διυλιστήριο, το πετρέλαιο θερμαίνεται στους 350–400°C μέσα σε έναν πύργο απόσταξης. Καθώς οι υδρογονάνθρακες βράζουν σε διαφορετικές θερμοκρασίες, χωρίζονται ανάλογα με το βάρος τους.
Στην κορυφή συλλέγονται ελαφριά αέρια (LPG), στη μέση εμφανίζεται η βενζίνη, χαμηλότερα σχηματίζονται κηροζίνη και ντίζελ και στη βάση μένουν τα βαριά καύσιμα, όπως μαζούτ και άσφαλτος.
Η πρώτη αυτή βενζίνη λέγεται «straight-run gasoline», αλλά είναι χαμηλής ποιότητας – χρειάζεται επεξεργασία για να γίνει κατάλληλη για κινητήρες. Στη συνέχεια λοιπόν, η βενζίνη περνά μια σειρά καταλυτικών διεργασιών για να βελτιωθεί, όπως πυρόλυση, αναμόρφωση και ισομερισμό. Έτσι προκύπτουν διάφορα μίγματα υψηλής ποιότητας που συνδυάζονται για το τελικό προϊόν αναμιγνυόμενα μεταξύ τους, ώστε να πληρούν αυστηρές προδιαγραφές για καύση, εκπομπές και πτητικότητα.
Σε αυτό το στάδιο προστίθενται επίσης και διάφορα χημικά πρόσθετα όπως καθαριστικά για μπεκ και βαλβίδες, σταθεροποιητές για μακροχρόνια αποθήκευση και ενισχυτικά απόδοσης για τις «premium» βενζίνες υψηλών οκτανίων.
Η βενζίνη μεταφέρεται σε δεξαμενές αποθήκευσης και από εκεί με βυτιοφόρα στα πρατήρια, με κάθε εταιρεία προσθέτει το δικό της «χαρμάνι» πρόσθετων, ώστε το καύσιμο που φτάνει στη μάνικα να έχει σταθερή ποιότητα, καθαρότητα και απόδοση.
Τα ορυκτά καύσιμα έχουν ταπεινή προέλευση
Σίγουρα θα ήταν πιο ωραίο να ξέρεις ότι ο βρυχηθμός ενός κινητήρα όταν πατάς ή ανοίγεις το γκάζι, προέρχεται από κάποιον μεγαλόσωμο θηρευτή δεινόσαυρο αλλά δεν είναι έτσι. Στην πραγματικότητα, καις μια εκχύλιση / απόσταξη από πλαγκτόν και άλλα ποταπά οργανικά πραγματάκια, που ζήσανε δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Και αυτό μπορεί να ακούγεται σαν απογοήτευση αλλά αν το σκεφτείς καλά, είναι συναρπαστικό!
Tι κρατάμε
- Όχι, δεν γεμίζεις με νεκρούς δεινόσαυρους το ρεζερβουάρ σου
- Το αργό πετρέλαιο έχει οργανική προέλευση και προέρχεται από αρχέγονους βυθούς
- Για τον σχηματισμό του χρειάστηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια και συγκεριμένες συνθήκες
- Η βενζίνη προέρχεται από απόσταξη του αργού πετρελαίου και περίπλοκες χημικές διεργασίες
Όλες οι ειδήσεις
Το πιο όμορφο Renault που καίει πραγματικά 2,78 ευρώ στα 100 km – Πού θα το δεις από κοντά
