Το πρώτο μαχητικό αεροσκάφος ανοίγει τα «φτερά» του πριν 113 χρόνια

Η πρώτη επαφή του ελληνικού κοινού με αεροσκάφος της εγχώριας Πολεμικής Αεροπορίας γίνεται τέτοιες ημέρες πριν από 113 χρόνια.

Oι ανάγκες ενός σύγχρονου στρατού, που επιβάλλουν την ενσωμάτωση του νέου μέσου σε αυτόν, οδηγούν τις ελληνικές κυβερνήσεις στο να στείλουν το 1911 έξι Έλληνες αξιωματικούς για εκπαίδευση στη Γαλλία ώστε να στελεχώσουν την υπό ίδρυση Πολεμική Αεροπορία της χώρας. Παράλληλα, ξεκινούν κάποιες πτήσεις μονοπλάνων στην πρωτεύουσα όπου το κατάπληκτο κοινό βλέπει για πρώτη φορά αεροπλάνο. Το τελευταίο μετατρέπεται σύντομα σε «εθνική μόδα» και οι επιδείξεις συγκεντρώνουν τεράστια πλήθη και επισήμους.

Η σημαντικότερη από αυτές πραγματοποιείται την Κυριακή 10 Μαΐου 1912 στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου, με την παρουσία μάλιστα του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου.

Ο Δημήτριος Καμπέρος, την εποχή των πρώτων εντυπωσιακών πτήσεων που του δίνουν το προσωνύμιο «Τρελοκαμπέρος».

Κοσμοσυρροή

Ηδη από το μεσημέρι πλήθη συρρέουν στον χώρο ώστε να παρακολουθήσουν από κοντά το απίστευτο για την εποχή θέαμα. Τα τραμ, με αφετηρία την οδό Ακαδημίας, καταφτάνουν ανά πεντάλεπτο γεμάτα κόσμο με ανοιξιάτικα ντυσίματα, ομπρέλες για τις γυναίκες και καπέλα για τους άνδρες. Οι εφημερίδες γράφουν για την

«…πρώτην γεμάτην από τόσας εθνικάς ελπίδας ανύψωσιν του πρώτου στρατιωτικού μας αεροπλάνου».

Η επίδειξη γίνεται σε έναν μερικώς περιφραγμένο χώρο που χαρακτηρίζεται ως πίστα αεροδρομίου, ενώ όσοι πληρώνουν είσοδο δύο δραχμών βρίσκονται μπροστά σε ημικυκλική διάταξη χιλίων καθισμάτων. Οι περισσότεροι όμως προτιμούν να συνδυάσουν το θέαμα με βόλτα στην παραλία ή να παρακολουθήσουν τα τεκταινόμενα σε κάποιο από τα καφενεδάκια της περιοχής.

**Η πρώτη πτήση στρατιωτικού αεροπλάνου στη χώρα είναι γεγονός…**

Το πρόγραμμα ξεκινά με τρίωρη καθυστέρηση λόγω κάποιων βιδών που λείπουν από το αεροσκάφος και τοποθετούνται την τελευταία στιγμή… Οταν τελικά το μοτέρ παίρνει μπροστά, το λάθος ενός στρατιώτη, που στρέφει το ασθενές πτερύγιο προς το κοινό, σκορπά τον πανικό. Τελικά, παρά τις αρχικές δυσκολίες, το αεροπλάνο, με πιλότο τον Εμμανουήλ Αργυρόπουλο, ξεκινά την επτάλεπτη πτήση του ώσπου «…φαίνεται τώρα εις το βάθος του ορίζοντος μακράν ως πελώριος κροκόδειλος ιπτάμενος».

Παρότι αμέσως μετά την προσγείωση πρέπει ν’ ακολουθήσει η πτήση του πρώτου πιλότου της Πολεμικής μας Αεροπορίας, Δημήτριου Καμπέρου, αυτό δεν γίνεται γιατί ο τελευταίος συναρμολογεί με την επιτήρηση Γάλλου μηχανικού το αεροπλάνο. Προλαβαίνει μάλιστα να απαντήσει και σε ερώτηση ανυπόμονου δημοσιογράφου λέγοντας ότι σίγουρα θα πετάξει απόψε. Εχει αρχίσει να σκοτεινιάζει όταν αεροπλάνο και πιλότος είναι έτοιμοι για την επίδειξη. Τελικά η πτήση του πρώτου πολεμικού αεροπλάνου στη χώρα κρατά δέκα λεπτά και ολοκληρώνεται με επιφωνήματα θαυμασμού, χειροκροτήματα, αλλά και τεράστιο στριμωξίδι στο τραμ με το οποίο προσπαθούν εν συνεχεία να επιστρέψουν στα σπίτια τους οι χιλιάδες θεατές.

**ο Δ. Καμπέρος μπροστά στο αεροπλάνο το οποίο πολλές φορές συναρμολογεί και επισκευάζει ο ίδιος.**

Παρότι τα επόμενα χρόνια το όνομα Καμπέρος γίνεται συνώνυμο της υπερβολής και της ακραίας συμπεριφοράς, ο ίδιος κάνει λαμπρή καριέρα στην Πολεμική Αεροπορία. Συμμετέχει σε όλους τους εθνικούς αγώνες της περιόδου, συνεχίζοντας παράλληλα τους αγώνες επίδειξης μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘30. Το 1916 μάλιστα επιχειρεί να λύσει τις διαφορές του με άλλο αξιωματικό του στρατού με μονομαχία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αδελφός του Δημητρίου Καμπέρου και ανώτερος αξιωματικός του Ναυτικού, Νότης, αποτελεί συνιδρυτή, αλλά και… νονό, της ομάδας του Ολυμπιακού.

Έλληνας σταρ

Το δέος στη θέα των πρώτων αεροπλάνων, οι συνεχόμενες επιδείξεις εκείνης της περιόδου αλλά και οι εντυπωσιακές του φιγούρες μετατρέπουν σύντομα τον Καμπέρο στον πρώτο ιπτάμενο Ελληνα σταρ, με τα κατορθώματά του και τις φήμες γύρω απ’ αυτόν να ξεσηκώνουν το λαϊκό ενδιαφέρον. Λίγες ημέρες ύστερα από εκείνο το απόγευμα στο Παλαιό Φάληρο, στις 16 Μαΐου, γίνονται μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια στην ευρύτερη περιοχή του Αυλώνα (τότε Κακοσάλεσι). Ενδεικτική της ελάχιστης ταχύτητας που πετούν τα τότε αεροπλάνα είναι ότι ο Καμπέρος υπολογίζει να φτάσει στα γυμνάσια με το αεροσκάφος από το Καπανδρίτι (απόσταση 20 χιλιομέτρων) μέσα σε 15 λεπτά, αλλά τελικά, επειδή «τα σφοδρά ρεύματα του αέρος τον ημπόδιζαν», το πραγματοποιεί σε 35 λεπτά. Δηλαδή σε διπλάσιο χρόνο από όσο κάνει σήμερα την ίδια απόσταση ένα αυτοκίνητο…

Εκτός των έκπληκτων στρατιωτών που παρακολουθούν το «περίεργον αυτόν χελιδόνι», που τρέχει με «ιλιγγιώδη ταχύτητα», φοβισμένοι είναι και οι χωρικοί της περιοχής, που κάνουν συνεχείς ερωτήσεις στους δημοσιογράφους: «Αυτό είναι το αεροπλάνο; Τι θέλει στο χωριό μας; Μήπως θα κατέβει εδώ πέρα; Είναι άνθρωπος πάνω;». Ομως, επιστρέφοντας από την άσκηση ένα πρόβλημα στο μοτέρ υποχρεώνει τον πρώην αξιωματικό του Πυροβολικού σε αναγκαστική προσγείωση στο Καπανδρίτι. Ο ίδιος επιστρέφει στην Αθήνα με ποδήλατο, ενώ το αεροπλάνο μεταφέρεται από χωρικούς σε καλύβα της περιοχής.

Ομως, πριν φτάσει στην πρωτεύουσα ο Καμπέρος, έχουν φτάσει σε αυτή οι οργιώδεις φήμες περί «τρομερού αεροπορικού ατυχήματος», περί θανάτου του πιλότου, με αποτέλεσμα να υπάρχει στην πόλη κλίμα φόρτισης. Για να καθησυχαστεί ο κόσμος υποχρεώνεται να κάνει δηλώσεις για το περιστατικό ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος.

Ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος. Ο πρώτος άνθρωπος που πετά στην Ελλάδα, αλλά και η πρώτη απώλεια της Πολεμικής Αεροπορίας μας, αφού σκοτώνεται με το αεροπλάνο του τον Απρίλιο του 1913.

Η προφητεία για τους «ήρωες πιλότους»

Το πρώτο αεροπορικό ατύχημα στρατιωτικού αεροσκάφους προκαλεί απρόσμενο κύμα συγκίνησης σε όλη χώρα. Παρότι οι τρομερές φήμες διαψεύδονται σύντομα, ο λαός ταυτίζεται άμεσα όχι μόνο με τον πιλότο, ο οποίος ηρωοποιείται μέσα σε μία νύχτα, αλλά και με την ίδια την Πολεμική Αεροπορία, στα «φτερά» της οποίας εναποθέτει την υπεράσπιση των εθνικών δικαίων. Ξεκινούν μάλιστα δωρεές πλουσίων όχι μόνο για την αποκατάσταση του αεροπλάνου του Καμπέρου, αλλά και για την κατασκευή άλλων δύο πολεμικών αεροσκαφών «…τα οποία θα είναι πιθανότατα και η ισχυροτέρα πολεμική δύναμη του Εθνους».

Ενδεικτικό του φορτισμένου κλίματος των ημερών είναι το άρθρο του Σπύρου Σπυριδωνίδη, που δημοσιεύεται στα μέσα Μαΐου στην εφημερίδα «Αστραπή». Σε αυτό, ο δημοσιογράφος, αφού «προφητεύει» τη βαρύτητα που πρόκειται να έχει η Πολεμική Αεροπορία για τη χώρα, σημειώνει ότι οι Ελληνες αεροπόροι θα υπερτερούν έναντι των Τούρκων πιλότων: «Οι Αθηναίοι, οι οποίοι έκλαιαν χθες διά την τύχην του κ. Καμπέρου, του πρώτου Ελληνος στρατιωτικού αεροπόρου, είχον όλοι έναν τοιούτον κοινόν ευγενή παλμόν. Διά μιαν στιγμήν υψώνοντο εις γίγαντας αντιλήψεως του πατριωτικού συναισθήματος. Διά την σημερινήν εποχήν δεν υπάρχει ωραιοτέρα εκδήλωσις της ελληνικής γενναιότητος, πονηρίας και τόλμης από την αεροπλοΐαν. Και οι Τούρκοι θα αποκτήσουν κάποτε αεροπλάνα. Αεροπόρους όμως δεν θα αποκτήσουν ποτέ. Ο κ. Καμπέρος ημπορεί να καυχάται ότι γίνεται ο πρόσκοπος των μελλοντικών ηρώων. Προς αυτούς αποβλέπει από τώρα με κρυφήν ελπίδα η φυλή. Και ο χθεσινός κοινός παλμός των Αθηνών όλων εις μιαν ψευδή διάδοσιν, ελπίζομεν ότι θα θέσει εις τους μέλλοντας αεροπόρους να εννοήσουν ποιαν ηθικήν ευθύνην αναλαμβάνουν και πόσον πρέπει να φανούν μεγάλοι, διά να δοξαστούν μίαν ημέραν και αυτοί, και να δοξάσουν συγχρόνως και την μικρή μας πατρίδα».

Πηγή: EleftherosTypos.gr