Εντυπωσιακών διαστάσεων ρωμαϊκή έπαυλη αποκαλύφθηκε κατά το έργο της Ανάπλασης-Διαμόρφωσης της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας στην Αθήνα.
Σύμφωνα με την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, σε συνέντευξή της στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, τα ρωμαϊκά οικοδομήματα και τα εξαιρετικά πλούσια κινητά ευρήματα που ήρθαν στο φως σώζονται σε καλή κατάσταση και θα εμπλουτίσουν την εικόνα μας για τη ρωμαϊκή Αθήνα, λίγα μέτρα μάλιστα από την περίφημη Πύλη του Αδριανού, αλλά και των ρωμαϊκών οικοδομημάτων και λουτρών που εντοπίζονται εντός του Ζαππείου και του Εθνικού Κήπου.
Το έργο της ανάπλασης της λ. Βασιλίσσης Ολγας «δεν μπορεί να το σταματήσει», ξεκαθάρισε η κ. Μενδώνη με αφορμή τις εξαγγελίες του εκλεγμένου νέου δημάρχου Αθηναίων, Χάρη Δούκα, για διακοπή των έργων ανάπλασης επί της συγκεκριμένης λεωφόρου, εξηγώντας μάλιστα πως για να ανασταλούν οι εργασίες «πρέπει να δώσει έγκριση το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο».
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της αρχαιολογικής ανασκαφής -σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ- η έρευνα είναι σε εξέλιξη και φέρνει στην επιφάνεια ευρήματα που απλώνονται επί της Βασιλίσσης Όλγας και επιβεβαιώνουν τη χρονολόγηση του εντυπωσιακού σε μέγεθος οικοδομήματος στον 2ο αιώνα μ.Χ., περίοδο κατά την οποία ο αυτοκράτορας Αδριανός μερίμνησε για την επέκταση της πόλης προς τα ανατολικά.
«Προτού να γίνονται εξαγγελίες» -περί παύσης των έργων- «πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν η ιστορία και τα πραγματικά δεδομένα», τόνισε η κ. Μενδώνη, σημειώνοντας ότι το έργο ουσιαστικά αφορά στην κατασκευή ενός «πεζόδρομου κάθετου, ήπιας κυκλοφορίας» και από τη στιγμή που υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα θα αναδειχθούν κι αυτά. Η κ. Μενδώνη, στην αρχή της τοποθέτησής της σχετικά με το επίμαχο θέμα, ανέφερε πως για την πεζοδρόμηση της Βασιλίσσης Όλγας κύριο λόγο έχουν τα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος. «Ιδιαίτερα το υπουργείο Πολιτισμού», υπογράμμισε, καθώς «βρισκόμαστε μέσα σε έναν μείζονα αρχαιολογικό χώρο».
Οπως είπε η υπουργός, η πεζοδρόμηση της συγκεκριμένης λεωφόρου δεν ξεκίνησε επί δημαρχίας Μπακογιάννη. «Πρόκειται για παλιό σχέδιο που είχε εγκριθεί από το ΥΠΠΟ, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ήδη από το 2000, διότι συμπεριλαμβανόταν στα βασικά έργα ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων», σημείωσε η κ. Μενδώνη και επεσήμανε: «Για διάφορους λόγους δεν πεζοδρομήθηκε το κομμάτι της Βασιλίσσης Όλγας, όπως συνέβη με τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με την Αποστόλου Παύλου, με την Ερμού από ένα σημείο και μετά. Ηταν έργο που προετοίμαζαν όλες οι κυβερνήσεις διαδοχικά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες» ώστε να ενωθεί το Παναθηναϊκό Στάδιο με τον Κεραμεικό, «για να κάνουμε έναν μεγάλο αρχαιολογικό περίπατο».
Αναφερόμενη στον κύριο λόγο που το τμήμα της Βασιλίσσης Όλγας δεν πεζοδρομήθηκε, επεσήμανε «τον αρχαιολογικό ορίζοντα ο οποίος είναι πάρα πολύ ψηλά», δηλαδή «αφαιρώντας τον ασφαλτοτάπητα πέφτεις απευθείας σε μνημεία. Αυτό θα σήμαινε εκτεταμένες ανασκαφές προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο του πεζόδρομου και δεν υπήρχε τότε το χρονικό περιθώριο να ολοκληρωθεί μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες».
Η μελέτη ανάπλασης της λεωφόρου είχε εκπονηθεί το 2011-2014 από την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων Α.Ε. και επικαιροποιήθηκε από την Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε. το 2020. Μελετητές είναι το Γραφείο Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών Μελετών «Γιώργος Προβελέγγιος, Νιόβη Προβελεγγίου και Συνεργάτες Ε.Ε.». Σημειώνουμε ότι για την υλοποίηση του έργου είχε υπογραφεί σύμβαση ανάμεσα στον Δήμο Αθηναίων -μέσω της «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.»- και της αναδόχου εταιρίας. Σε επικοινωνία του «Ε.Τ.» με τον διευθύνοντα σύμβουλο της «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.», Χρόνη Ακριτίδη, «το έργο της ανάπλασης της Βασιλίσσης Όλγας υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί έως τις αρχές του 2024».
Αρχαιολογικά ευρήματα
Οι σωστικές ανασκαφές έφεραν στο φως ρωμαϊκό συγκρότημα πιθανότατα του 2ου μ.Χ. αιώνα με περίστυλη αυλή και πολλά δωμάτια, των οποίων τα δάπεδα καλύπτονται με ψηφιδωτή διακόσμηση με γεωμετρικά μοτίβα. Η ρωμαϊκή έπαυλη -όπως τη χαρακτήρισε η κ. Μενδώνη- γνώρισε και δεύτερη οικοδομική φάση, κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Στα κινητά ευρήματα περιλαμβάνονται τουλάχιστον 21 επιγραφές και γλυπτά όπως της Αθηνάς, της Αφροδίτης, του Διονύσου Πανός, του Σατύρου και χορευτριών, καθώς και βωμίσκος των μέσων του 1ου αι. μ.Χ. αφιερωμένος στον Απόλλωνα. Κατά την ίδια έρευνα εντοπίστηκαν στο χώρο, νότια του Ζαππείου Μεγάρου, τμήματα οικοδομήματος τα οποία πιθανώς συνδέονται με το μεγάλο ρωμαϊκό λουτρό που είχε επίσης μερικώς ερευνηθεί το 1873-4 και το οποίο, σύμφωνα με τον Ιωάννη Τραυλό, ίσως είναι αυτό που έχει περιγράψει ο Λουκιανός στο έργο του «Ιππίας».
