Ο γύρος των Άλπεων μεταξύ Ιταλίας, Αυστρίας και Ελβετίας είναι ο επίλογος της παρατεταμένης παραμονής μας στην Ευρώπη ενόψει της μετάβασής μας στις ΗΠΑ.
Κείμενο & φωτογραφίες: Άκης Τεμπερίδης
Αν από το Μπολτσάνο της Ιταλίας κινηθείς δυτικά στις ιταλικές Άλπεις, θα σκαρφαλώσεις στα 2.800 μέτρα του περίφημου περάσματος Στέλβιο και θα φτάσεις μετά από τέσσερις περίπου ώρες και εκατόν εξήντα χιλιόμετρα στο Λιβίνιο. Εμείς χρειαστήκαμε 1.200 χιλιόμετρα και είκοσι μέρες για να ενώσουμε τα δύο αυτά σημεία του χάρτη μέσα από την Αυστρία και την Ελβετία. Ένα Grand Tour, δηλαδή, που περνούσε από τα πιο περίφημα περάσματα των Άλπεων, λίγες ημέρες πριν κλείσουν τα περισσότερα για τον χειμώνα.
Το Grand Tour είναι έκφραση που καθιερώθηκε τον 17ο αιώνα για να περιγράψει μία νέα συνήθεια των νεαρών αριστοκρατών της εποχής, οι οποίοι άφηναν τους πύργους ή τα παλάτια τους για να ταξιδέψουν ανά την Ευρώπη με στόχο να βιώσουν διαφορετικούς πολιτισμούς. Πάντα με το απαραίτητο υπηρετικό προσωπικό φυσικά. Μέσα από την ταξιδιωτική εμπειρία οι γαλαζοαίματοι της εποχής υποτίθεται ότι ολοκλήρωναν την εκπαιδευσή τους, ενώ στην πράξη ξέδιναν για αρκετούς μήνες πριν ενηλικιωθούν και αναλάβουν τα βαρετά καθήκοντά τους. Κάτι σαν το αγγλοσαξωνικό gap year δηλαδή αλλά πριν τη βιομηχανική επανάσταση. Grand Τour είναι βέβαια και ο τίτλος της μετα–Top Gear εκπομπής των Τζέρεμι Κλάρκσον, Τζέιμς Μέι και Ρϊτσαρντ Χάμοντ στο Amazon Prime, ενώ έτσι έχει ονομάσει ο Eλβετικός Oργανισμός Tουρισμού (www.myswitzerland.com) έναν ιδεατό γύρο της Ελβετίας με αυτοκίνητο, μήκους 1.600 χιλιομέτρων. Αυτόν ακολουθήσαμε κι εμείς αριστερόστροφα τον περασμένο μήνα, ξεκινώντας από το Άπεντσελ και το Σεν Γκάλεν, μόνο που αφήσαμε εκτός τη γαλλόφωνη πλευρά και το Μάτερχορν. Ο λόγος; Έπρεπε να επιστρέψουμε στην Ιταλία για να ετοιμάσουμε την αποστολή του Iveco στην Αμερική με φορτηγό πλοίο, κάτι που θα γίνει στα τέλη Δεκεμβρίου από το λιμάνι της Αμβέρσας στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ.
ΧΩΡΙΣ ΒΙΝΙΕΤΑ
Σε κάθε περίπτωση, τα 900 χιλιόμετρα που κάναμε στην Ελβετία χωρίς ένα χιλιόμετρο σε αυτοκινητόδρομο – οπότε δε χρειάστηκε και η ετήσια βινιέτα των 40 φράγκων - αποδείχτηκε μία όμορφη εμπειρία που μας έδωσε και ιδέες για μελλοντικές περιπέτειες: όπως ο γύρος της χώρας με ποδήλατο, για παράδειγμα.
Ήταν προσωπικό στοίχημα το Grand Tour με το Iveco, καθώς από το 1975 που πρωτοταξίδεψα με τους γονείς μου στην κεντρική Ευρώπη, η Ελβετία ήταν πάντα ένα γρήγορο πέρασμα από τη Γερμανία προς την Ιταλία και τούμπαλιν. Ήταν ανέκαθεν τόσο ακριβή η χώρα για τα δικά μας βαλάντια που δεν είχαμε τη δυνατότητα να μένουμε σε ξενοδοχεία και να τρώμε σε καλά εστιατόρια. Ως συντάκτης, αργότερα είχα την ευκαιρία να μείνω αρκετά βράδια μεταξύ Γενεύης και Ζυρίχης στα πλαίσια της έκθεσης ή κάποιας παρουσίασης νέου μοντέλου, οπότε για αρκετά χρόνια έπαιρνα γεύσεις πεντάστερης ζωής στην πιο πλούσια χώρα της Ευρώπης. Ακόμη θυμάμαι ένα οδοιπορικό με Renault Safrane από τη Ζυρίχη στην Πράγα μετά την πτώση του τείχους και πιο πρόσφατα τη γνωριμία με την Alfa Romeo Stelvio στο Σεν Μόριτζ.
Αυτή τη φορά, το να περιηγηθούμε στην Ελβετία με αυτοκινούμενο, με ημερήσιο μπάτζετ 40 ευρώ μαζί με τα καύσιμα, αποδείχτηκε πραγματική πρόκληση, σε σημείο να ξεχάσω τη βαρεμάρα που συνήθως μου προκαλούν ως ταξιδιώτη χώρες τόσο πλούσιες, οργανωμένες και προβλέψιμες. The World Offroad στην Ελβετία; Ανέκδοτο είναι αυτό, καθώς η οδήγηση εκτός δρόμου στη χώρα όπου όλα δουλεύουν σαν ελβετικό ρολόι είναι απαγορευμένη εδώ και δεκαετίες, όπως και το motorsport. Οι δασικοί δρόμοι είναι κλεισμένοι με μπάρες, ενώ το να βρεις ελεύθερα σημεία στη φύση για να κατασκηνώσεις με ένα τροχόσπιτο είναι πρακτικά αδύνατο. Σε μία χώρα όπου ο άνθρωπος έχει πρώτα ξεζουμίσει τη φύση για να έρθει ο ίδιος τις τελευταίες δεκαετίες – πολύ πιο πλούσιος - να την προστατέψει, τα αυτοκίνητα 4x4 είναι αχρείαστα όσο και ένα αδιάβροχο Rolex Deep-Sea που μπορεί να καταδυθεί στα 3.900 μέτρα. Οι ελεύθεροι χώροι – όπως και στην Αυστρία, όπως σας ανέλυσα τον προηγούμενο μήνα – είναι ανύπαρκτοι ενώ τα πάρκινγκ σε πόλεις και χωριά τα έχουν αναλάβει ιδιωτικές εταιρίες και έχουν βάλει παρκόμετρα παντού. Γι’ αυτό και μας φάνηκε περίεργο το ότι βρήκαμε δωρεάν πάρκινγκ έξω από τη Ζυρίχη και μάλιστα μπροστά στη λίμνη. Αυτή ήταν μία πεντάστερη διανυκτέρευση για εμάς τους πληβείους στη χώρα των καλύτερων ρολογάδων, τραπεζιτών και σοκολατοποιών του πλανήτη .
ΦΤΩΧΟΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ;
Πριν μπούμε στην Ελβετία, προνοήσαμε να ψωνίσουμε τρόφιμα και να εφοδιαστούμε με 160 λίτρα diesel στο Μπλούντενζ – ευτυχώς, μιας και ήταν μισό ευρώ ακριβότερο από την Αυστρία - κι αυτό για να κρατήσουμε το κόστος ζωής μας σε λογικά επίπεδα. Σαφώς δεν μπορούμε να σας προτείνουμε καλά εστιατόρια, καθώς τρώγαμε αποκλειστικά στο Iveco, από τη στιγμή που ακόμη και μία επίσκεψη σε McDonalds κοστίζει 20 ευρώ το άτομο. Δε διανοηθήκαμε καν να φάμε έξω (υπολογίστε 50-70 ευρώ το άτομο χωρίς κρασί) και ζήτημα να ήπιαμε δύο καφέδες σε όλη τη διαδρομή. Τουλάχιστον ο καπουτσίνο στην παλιά πόλη της Λουκέρνης κοστίζει όσο στην παραλία της Θεσσαλονίκης ενώ το Aperol Spritz όσο και στη βόρεια Ιταλία. Όμως αυτά είναι λεπτομέρειες. Τις εικόνες, μαζί με την ταξιδιωτική εμπειρία, τις έχουμε και αυτό χωρίς να αισθανθούμε ούτε στιγμή φτωχοί συγγενείς. Το πολύ κάποιες φορές να νιώσαμε ότι μολύνουμε την πεντακάθαρη χώρα με το κροτάλισμα και το μαύρο καπνό (σε μεγάλα υψόμετρα τουλάχιστον) του αναλογικού πετρελαιοκινητήρα, ανάμεσα στα αθόρυβα – ηλεκτρική ή μη – αυτοκίνητα τελευταίας γενιάς. Το σίγουρο είναι ότι κανένας άλλος ταξιδιωτικός συντάκτης δεν θα σας πει πώς είναι να μένετε στο περίφημο ξενοδοχείο Belvédère του Furka Pass, απλά επειδή είναι κλειστό από το 2016. Θύμα κι αυτό της κλιματικής αλλαγής, καθώς ο γειτονικός παγετώνας λιώνει με ανησυχητικούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Τουλάχιστον εμείς απολαύσαμε μία ξάστερη νύχτα ακριβώς εκεί, στα 2.400 μέτρα και ελάχιστη σημασία έχει αν ήταν στο παρακείμενο πάρκινγκ.
A.T.
Χάρτης διαδρομής
10.10.2021: Μπολτσάνο, Ιταλία, 0 χλμ.
11.10.2021: Ίνσμπρουκ, Αυστρία, 146 χλμ.
15.10.2021: Μπλούντεντς, Αυστρία, 324 χλμ.
16.10.2021: Σεν Γκάλεν, Ελβετία, 420 χλμ.
18.10.2021: Σαφχάουζεν, Ελβετία 525 χλμ.
19.10.2021: Ζυρίχη, Ελβετία, 583 χλμ.
21.10.2021: Λουκέρνη, Ελβετία, 692 χλμ.
25.10.2021: Πέρασμα Φούρκα, Ελβετία, 825 χλμ.
27.10.2021: Πέρασμα Γκόταρντ, Ελβετία, 852 χλμ.
28.10.2021: Πέρασμα Σαν Μπερναρντίνο, Ελβετία, 999 χλμ.
29.10.2021: Βιαμάλα, Ελβετία, 1.055 χλμ.
30.10.2021: Λιβίνιο, Ιταλία 1.211 χλμ.
Η πρώτη εικόνα που έχουμε από την Ελβετία, λίγο έξω από το γραφικό Άπεντσελ, στο οποίο μπορείς να πας και με προαστιακό τρένο από το Σεν Γκάλεν.
Το συναντάς αυτό σε χώρες όπως η Αυστρία και η Ελβετία: υπαίθρια αγορά χωρίς ανθρώπινη παρουσία. ρίχνεις το αντίτιμο σε ειδική υποδοχή και παίρνεις τα λαχανικά που χρειάζεσαι. Κοινωνίες όπου η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός στον συμπολίτη αποτελούν θεμελιώδεις κανόνες.
Αυθεντικό St. Galler Bratwurst, το πιο δημοφιλές street food στο Σεν Γκάλεν με ιστορία από τον 15ο αιώνα. Από ντόπιο χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας, αποκτά το λευκό του χρώμα χάρη στην προσθήκη γάλακτος, λευκού πιπεριού και φλοιού μοσχοκάρυδου.
Πάρκινγκ με ηλεκτρονικό παρκόμετρο μπροστά στη λίμνη Κωνστάντζα (Bodensee) με τα χωριά της Γερμανίας στην αντίπερα όχθη. Η ομώνυμη πόλη είναι μοιρασμένη ανάμεσα στις δύο χώρες και διαθέτει συνοριακούς σταθμούς στο κέντρο της.
Ποδηλατικές διαδρομές γύρω από το Σαφχάουζεν. Την επόμενη φορά πρέπει να κάνουμε το Grand Tour με ηλεκτρικά mountain bikes!
Ο καταρράκτης του Ρήνου (Rheinfall), λίγο έξω από το Σαφχάουζεν, είναι ο πιο μεγάλος της Ευρώπης, με πλάτος 150 μέτρα, ύψος 23 και με ροή νερού από 250 έως 600 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο. Αξιοσημείωτη και η τουριστική του εκμετάλλευση και από τις δύο όχθες, στα επίπεδα του Νιαγάρα θα λέγαμε.
Γέφυρα Κάπελ (Kapellbrücke) του 14ου αιώνα, το πιο αναγνωρίσιμο αξιοθέατο της Λουκέρνης. Το 1993 πήρε φωτιά, μάλλον από αναμμένο τσιγάρο, και ανακατασκευάστηκε στο μεγαλύτερο μέρος της. Η θαυμάσια αυτή πόλη των 82.000 κατοίκων – καθολικοί στην πλειοψηφία τους – είναι χτισμένη στο βορειοδυτικό άκρο της ομώνυμης λίμνης, όπου εκρέει ο ποταμός Ρόις.
Έξω από το χωριό Μπρούνερ στη λίμνη Λουκέρνη, κατασκευάζονται από το 1884 οι περίφημοι σουγιάδες Victorinox. Στο κατάστημα της εταιρίας θα βρείτε κι ένα ενδιαφέρον μουσείο με όλη την ιστορία του κατασκευαστή, καθώς και εργαστήριο όπου παραγγέλνετε και συναρμολογούν μπροστά σας έναν Swiss Army σουγιά.
Στο ορεινό πέρασμα Φούρκα (Furka pass, 2.436 μ.) γυρίστηκαν οι περίφημες σκηνές καταδίωξης με την Aston Martin DB5 στην ταινία «Τζέιμς Μποντ, Πράκτωρ 007 Εναντίον Χρυσοδάκτυλου» του 1964. Ο Σον Κόνερι διανυκτέρευσε μαζί με όλη την παραγωγή στο ξενοδοχείο Belvèdére.
Μύρισε καμένο λάστιχο στο Furka Pass από τα περάσματα των Γερμανών drift brothers Elias και Johannes Hountodji με τις φτιαγμένες BMW M4 Competition των 1.050 PS. Κατά τύχη βρεθήκαμε εκεί τη μέρα που το κινηματογραφικό συνεργείο της Red Bull εγκαταστάθηκε στην περίφημη φουρκέτα του ξενοδοχείου Belvedere και μέχρι το απόγευμα έκανε γυρίσματα με την υποστήριξη της ελβετικής αστυνομίας που κάθε τόσο έκλεινε τη διαδρομή. Προσεχώς στο youtube…
Μαχητικά F/A-18 Hornet της ελβετικής αεροπορίας σε ασκήσεις πάνω από το Furka Pass.
GOTHARD PASS
Το πέρασμα Γκόταρντ (2.106 μ.) δε συνδέει απλά το ιταλόφωνο καντόνι του Τιτσίνο με το γερμανόφωνο Ούρι, αλλά αποτελεί φυσικό σύνορο ανάμεσα στη βόρεια και τη νότια Ευρώπη με τεράστια γεωπολιτική σημασία. Το ορεινό πέρασμα παρακάμφθηκε το 1980 με το τούνελ του αυτοκινητοδρόμου των 16 χιλιομέτρων που στην εποχή του ήταν το μεγαλύτερο οδικό του κόσμου, ενώ το 2016 άνοιξε το σιδηροδρομικό τούνελ βάσης με μήκος 57 χιλιόμετρα, που είναι και το μεγαλύτερο στον κόσμο μέχρι σήμερα. Τμήματα του παλιού δρόμου που είχε κατασκευαστεί το 1830 διατηρούνται ακόμη για τουριστικούς λόγους. Μπορεί το πέρασμα να είναι πλέον γεμάτο ηλεκτροφόρα καλώδια λόγω του αιολικού πάρκου, ωστόσο εκατέρωθεν διατηρεί μέρος της γοητείας του, χάρη στο καλοσυντηρημένο λιθόστρωτο μονοπάτι.
Η περίφημη Τρέμολα από ψηλά, το τμήμα του λιθόστρωτου δρόμου που κατηφορίζει από το πέρασμα Γκόταρντ προς το ιταλόφωνο Αϊρόλο. Το πρώτο αυτοκίνητο λέγεται ότι πέρασε από εδώ το 1895.
Ανάμεσα στα δεκάδες ορεινά περάσματα της Ελβετίας, το Σαν Μπερναρντίνο (2.066 μ.) ξεχωρίζει για τη λίμνη στο οροπέδιο. Το φυσικό αυτό σύνορο ανάμεσα στο ιταλόφωνο καντόνι του Τιτσίνο στα νότια και του Γερμανόφωνου Γκραουμπίντεν κλείνει τους χειμερινούς μήνες.
Κατεβάστε στο κινητό σας τον οδηγό Grand Tour από το www.myswitzerland.com και ακολουθήστε τις σχετικές πινακίδες, αν θέλετε να απολαύσετε οδήγηση στην Ελβετία.
Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου τουλάχιστον, το Green Pass είναι υποχρεωτικό στην Ιταλία σε όλους τους χώρους εργασίας του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και όσοι δεν το έχουν εξασφαλίσει θεωρούνται «αδικαιολόγητα απόντες» από την εργασία τους.
Μόλις 40 χιλιόμετρα απέχουν μεταξύ τους τα δύο αυτά πρατήρια: 1,92 CHF
(1,82 €) το diesel στο Σεν Μόριτζ, 1,03 € στο αφορολόγητο Λιβίνιο της Ιταλίας, όπου μπορείτε να βρείτε τα φτηνότερα ίσως καύσιμα σήμερα στην Ευρώπη.
Το ξενοδοχείο στο πέρασμα Μπερνίνα (2.330 μ.) ανάμεσα στην Ελβετία και την Ιταλία δεν κλείνει ποτέ τους χειμερινούς μήνες. Την ίδια διαδρομή με θέα στους παγετώνες ακολουθεί το τουριστικό τρένο Bernina Express.
Η πρώτη φετινή χιονόπτωση στο Λιβίνιο. Η θερμοκρασία πέφτει εύκολα κάτω από τους -10°C στα 1800 μέτρα υψόμετρο.
Με αγάπη από το Furka pass της Ελβετίας!
